Ώρα επίσκεψης κοριτσιών

Η ώρα επίσκεψης κοριτσιών που έχουμε καθιερώσει έχει ως στόχο να σ’ απαλλάξει από τις φοβίες εν όψει της πρώτης επίσκεψής σου στο γυναικολόγο. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης έχεις τη δυνατότητα να θέσεις πολλές ερωτήσεις και να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου και το σώμα σου. Η συζήτηση βρίσκεται λοιπόν στο επίκεντρο. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται καν να γίνει γυναικολογική εξέταση. Αυτή, άλλωστε, γίνεται μόνο αν συμφωνήσεις κι εσύ.

Πιο κάτω θα βρεις μια σειρά από θέματα που μπορεί να κινήσουν το ενδιαφέρον σου. Ο καλύτερος τρόπος να απαντηθούν οι απορίες σου είναι στο πλαίσιο μιας προσωπικής συζήτησης. Στην πρώτη επίσκεψή σου στο γυναικολόγο μπορείς άνετα να συνοδεύεσαι από τη μητέρα σου, την καλύτερη φίλη σου ή τον φίλο σου.

Τι αλλάζει στην εφηβεία;

Η εφηβεία είναι η περίοδος που αποκτάμε τη γεννητική μας ωριμότητα. «Βρίσκομαι στην εφηβεία» σημαίνει ότι το σώμα αλλάζει και ότι το κορίτσι γίνεται γυναίκα και το αγόρι άντρας. Αυτό, βέβαια, είναι μια διαδικασία η οποία διαρκεί αρκετά χρόνια και δεν συντελείται από την μια μέρα στην άλλη.

Στα κορίτσια αρχίζει να αναπτύσσεται το στήθος. Μετά εξελίσσεται η ηβική τριχοφυΐα και στο τέλος εμφανίζεται για πρώτη φορά η εμμηνόρροια. Συνήθως, σ’ αυτή την περίοδο λαμβάνει χώρα και μια αύξηση του ύψους. Στο τέλος της εφηβείας το κορίτσι έχει αλλάξει τόσο πολύ που είναι πλέον μια σεξουαλικά ώριμη γυναίκα, η οποία μπορεί να αποκτήσει και παιδιά.

Οι αλλαγές της εφηβείας δεν είναι μόνο σωματικής φύσης. Η εφηβεία είναι επίσης μια περίοδος όπου οι νεαροί νιώθουν όλο και περισσότερο την ανάγκη οι γονείς ή π.χ. οι δάσκαλοι να τους αντιμετωπίζουν ως ανεξάρτητα άτομα. Πολλοί γονείς πρέπει πρώτα να κατανοήσουν αυτή την καινούρια ανάγκη και, επίσης, να μάθουν να την αντιμετωπίζουν κατάλληλα.

Εξάλλου, οι ορμόνες που παράγονται κατά την εφηβεία, μπορούν να προξενήσουν διακυμάνσεις στη διάθεση. Άλλοτε αισθάνεσαι απέραντα ευτυχισμένη και άλλοτε νιώθεις αποκαρδιωμένη. Τέλος, η εφηβεία είναι επιπλέον μια περίοδος κατά την οποία οι συνομήλικοι παρατηρούν πολύ προσεκτικά ο ένας τον άλλο. Το να είναι κανείς συμπαθής ή να επιδιώκουν την παρέα του, δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντικό όσο σ’ αυτή την ηλικία. Οπότε είναι καθησυχαστικό να ξέρει κανείς ότι όλοι λίγο-πολύ τα ίδια περνάνε.

Τώρα, αν αναρωτιέσαι αν σε σένα όλα κυλούν «κανονικά» ή αν επιθυμείς να μάθεις περισσότερα για την εφηβεία μπορείς ανά πάσα στιγμή να κλείσεις ένα ραντεβού μαζί μας.

Ο έμμηνος κύκλος

Τα περισσότερα κορίτσια έχουν την πρώτη τους εμμηνόρροια (εμμηναρχή) σε ηλικία 12-13 ετών. Φυσιολογικό όμως είναι επίσης όταν η εμμηναρχή εμφανίζεται είτε πρωτύτερα (κατά το 9ο έτος) είτε αργότερα (κατά το 15ο έτος). Ρώτησε όμως και τη μητέρα σου πότε είχε εκείνη πρώτη φορά περίοδο γιατί συχνά σε μητέρες και κόρες οι χρόνοι έναρξης της περιόδου πέφτουν πολύ κοντά. Το βάρος παίζει επίσης κάποιο ρόλο. Κορίτσια που είναι πολύ αδύνατα έχουν την πρώτη τους εμμηνόρροια συνήθως λίγο αργότερα, πιο εύρωστα κορίτσια συχνά λίγο νωρίτερα.

Πριν παρουσιαστεί η πρώτη περιοδική αιμορραγία έχεις συνήθως αποκτήσει ήδη ένα μικρό στήθος, ενώ στην ηβική περιοχή καθώς και στη μασχάλη σου έχουν φυτρώσει ήδη οι πρώτες τρίχες.

Οι χημικές ουσίες οι οποίες προκαλούν αυτές τις εξωτερικές αλλαγές στο σώμα σου ονομάζονται ορμόνες. Οι ορμόνες δρουν επίσης στο εσωτερικό του σώματός σου και επηρεάζουν π.χ. την ανάπτυξη της μήτρας. Όταν σου έρθει για πρώτη φορά η περίοδος, αυτό σημαίνει ότι στο σώμα σου μπαίνει για πρώτη φορά σε λειτουργία ο ορμονικός κύκλος. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας , οι ορμόνες που παράγονται και εκκρίνονται στο διάμεσο λοβό και στην υπόφυση επιδρούν πάνω στις ωοθήκες σου.

Κάτω από την επήρεια αυτών των ορμονών ξεκινούν και οι ωοθήκες με τη σειρά τους να παράγουν ορμόνες, και ως αποτέλεσμα έχεις για πρώτη φορά ωορρηξία. Οι ορμόνες των ωοθηκών επιδρούν με τη σειρά τους στο βλεννογόνο της μήτρας και σαν αποτέλεσμα έχεις την πρώτη σου εμμηνόρροια. Από δω και στο εξής μπορείς να μείνεις έγκυος γιατί οι ωοθήκες σου θα φροντίζουν τώρα σε τακτικά χρονικά διαστήματα να «πέφτει» στις σάλπιγγες ένα ωάριο το οποίο μπορεί να γονιμοποιηθεί.

Ο έμμηνος κύκλος διαρκεί στις περισσότερες περιπτώσεις μεταξύ 24-35 ημερών. Στην αρχή είναι απόλυτα φυσιολογικό αν ο κύκλος διαρκέσει λίγο περισσότερο. Αυτό σημαίνει, ότι μεταξύ δυο εμμηνορροιών είναι δυνατόν να μεσολαβήσει ακόμα και ενάμισι ή και δύο μήνες. Επίσης η ένταση της αιμορραγίας είναι στην αρχή μικρή και αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.

Στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια της εμμηνόρροιας έχεις πόνους ή έχεις ερωτήσεις π.χ. σχετικά με το θέμα της μηνιαίας υγιεινής, μη διστάσεις να μας επισκεφτείς.

Τι γίνεται στην πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο;

Το πότε θα γίνει η πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο δεν είναι καθορισμένο εκ των προτέρων. Υπάρχουν κορίτσια που έρχονται στο γυναικολόγο για πρώτη φορά με την μητέρα τους απλά και μόνο για να μιλήσουν για την μέχρι τότε πορεία της εφηβείας τους και να ρωτήσουν αν όλα βαδίζουν ομαλά.

Μερικά κορίτσια έρχονται πάλι στο γυναικολόγο γιατί έχουν παρουσιαστεί προβλήματα όπως μια έντονη ασπροκίτρινη κολπική έκκριση, πόνοι κατά την περίοδο, κνησμός, ή τσούξιμο στον κόλπο.

Πολλά κορίτσια έρχονται για να πληροφορηθούν για το χάπι και άλλες μεθόδους αντισύλληψης.

Ειδικά στην πρώτη επίσκεψη η κοινή συνομιλία βρίσκεται στο επίκεντρο. Αυτό που έχει σημασία είναι η αμοιβαία γνωριμία και η ανοιχτή συζήτηση πάνω σε όλες τις απορίες που ίσως αποτελούν το λόγο της πρώτης επίσκεψης. Αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ενοχλήσεις και δεν έχει υπάρξει ακόμα σεξουαλική επαφή, η εξέταση στη γυναικολογική καρέκλα συνήθως δεν είναι απαραίτητη, και γι’ αυτό δεν βρίσκεται αυτή τη χρονική στιγμή ακόμα στο επίκεντρο.

Μερικές φορές συνιστάται να σημειώσει κανείς τις ερωτήσεις που θέλει να θέσει για να μην τις ξεχάσει. Μια και συχνά κατά την πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο τίθενται ερωτήματα σχετικά με παιδικές ασθένειες και εμβόλια καλό είναι να έχει κανείς μαζί του το βιβλιάριο εμβολίων.

Τι πρέπει να γνωρίζω πριν την «πρώτη φορά»;

Πολλά κορίτσια πηγαίνουν στο γυναικολόγο γιατί έχουν ένα φίλο και/ή σκέφτονται για πρώτη φορά να κάνουν μαζί του έρωτα. Σου παρέχουμε ευχαρίστως συμβουλές για το ποια μέθοδος αντισύλληψης είναι η κατάλληλη για σένα και για το τι άλλο γενικά πρέπει να προσέξεις. Γιατί, όσον αφορά στην πρώτη σεξουαλική επαφή δεν τίθεται μόνο θέμα να μη μείνεις έγκυος αλλά και να προστατευτείς από λοιμώξεις και από αφροδίσια νοσήματα.

Επίσης, πολύ ευχαρίστως θα συζητήσουμε μαζί σου πώς ακριβώς λειτουργεί ο έμμηνος κύκλος, πότε είναι οι γόνιμες μέρες του κύκλου, και φυσικά πως λειτουργεί η αναπαραγωγή στα αγόρια και τι πρέπει να ξέρει κανείς πάνω στο θέμα αυτό.

Στις πληροφοριοθήκη μας μπορείς να βρεις πολυάριθμους χρήσιμους συνδέσμους πάνω στο θέμα αυτό. Ρίξε μια ματιά και φτιάξε μια λίστα με όλες τις ερωτήσεις σου τις οποίες θα απαντήσουμε ευχαρίστως. Αν η φίλη σου σού σπάει τα νεύρα γιατί τα ξέρει όλα σε σχέση με την αντισύλληψη, τότε φέρε και αυτήν μαζί σου όταν έρθεις σε μας.

Σε περίπτωση που έχεις τακτικά σεξουαλική επαφή είναι σημαντικό να έρχεσαι για γυναικολογική εξέταση τουλάχιστον μια έως δυο φορές το χρόνο.

Η πρώτη φορά στη γυναικολογική καρέκλα;

Ειδικά σε περίπτωση ενοχλήσεων όπως π.χ. κνησμό, τσούξιμο, δύσοσμες εκκρίσεις ή προβλήματα με την περίοδο, είναι αναγκαίο ο γυναικολόγος να διεξάγει μια εξέταση στην γυναικολογική καρέκλα.

Πριν από την εξέταση θα σου ζητηθεί να βγάλεις το παντελόνι και το σλιπάκι σου σε μια καμπίνα. Μπλουζάκια, φούστες και πουλόβερ μπορείς να τα αφήσεις. Γι’ αυτό πολλά κορίτσια όταν πάνε στον γυναικολόγο φοράνε μια φούστα ή ένα μακρύ μακό μπλουζάκι.

Πριν από την εξέταση ο ή η γυναικολόγος θα σου εξηγήσει λεπτομερώς τι ακριβώς θα κάνει και θα ξεκινήσει την εξέταση μόνο όταν είσαι κι εσύ έτοιμη.

Δεν χρειάζεται να φοβάσαι μην τυχόν τραυματιστεί ο παρθενικός υμένας κατά την εξέταση. Άλλωστε η εξέταση θα διακοπεί αμέσως εάν σου είναι δυσάρεστη.

Από το 20ο έτος ξεκινάει το πρόγραμμα πρόληψης των δημοσίων ταμείων υγείας. Αυτό σημαίνει ότι το αργότερο τότε, εκτός από τη γενική γυναικολογική εξέταση, διενεργείται και μια εξέταση επιχρίσματος από το στόμιο και τον τράχηλο της μήτρας. Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει το αργότερο όταν γίνεις 20 χρονών να έχεις πάει για πρώτη φορά στο γυναικολόγο.

Το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Στα κορίτσια μεταξύ του 12ο και το 17ο έτους ενδείκνυται το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Σημασία έχει, το εμβόλιο αυτό να γίνει πριν την πρώτη σεξουαλική επαφή. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι μια ασθένεια που προκαλείται από λοίμωξη με τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (βλέπει και κάτω από Προγράμματα Πρόληψης & Φάσμα υπηρεσιών). Κάποιος μπορεί να μολυνθεί μ’ αυτούς τους ιούς μέσω σεξουαλικής επαφής. Το 80 % των γυναικών προσβάλλονται από τους ιούς HP μόλις γίνουν σεξουαλικά ενεργές. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη περνάει από μόνη της πριν προλάβει να προκαλέσει αλλοιώσεις στο βλεννογόνο του στομίου και του τραχήλου της μήτρας. Στο 20 % των γυναικών, όμως, παραμένει ο ιός στα κύτταρα του βλεννογόνου και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη των βλεννογόνων κυττάρων, έτσι ώστε τα κύτταρα αυτά να παρουσιάσουν ανωμαλίες που ενδεχομένως μπορούν να εξελιχτούν σε προκαρκινικό στάδιο.

Αν έχει κανείς εμβολιαστεί μπορεί να προφυλαχτεί από την λοίμωξη με συγκεκριμένους ιούς HP, οι οποίοι προκαλούν συνήθως αυτές τις ανωμαλίες. Η «οικογένεια» των ιών HP είναι μεγάλη. Γι’ αυτό οι ιοί φέρουν αριθμούς. Οι τύποι των ιών HP 16 και 18 μπορούν να προκαλέσουν συχνά καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ενάντια στους ιούς αυτούς μπορεί να χορηγηθεί εμβόλιο. Υπάρχει ένα εμβόλιο το οποίο δεν προστατεύει μόνο κατά των τύπων 16 και 18 αλλά και κατά των τύπων 6 και 11. Οι τελευταίοι τύποι των ιών HP δεν προκαλούν μεν καρκίνο του τραχήλου, οδηγούν όμως στην εκδήλωση δυσάρεστων σαρκωδών εκβλαστήσεων (των λεγόμενων κονδυλωμάτων) στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, η αντιμετώπιση των οποίων μπορεί να είναι συχνά ενοχλητική και μακροχρόνια.

Το εμβόλιο αποτελείται από τρεις ενέσεις οι οποίες χορηγούνται ενδομυϊκά. Η δεύτερη ένεση χορηγείται δύο μήνες, και η τρίτη ένεση έξη μήνες μετά από την πρώτη ένεση.

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζω για το χάπι

Πολλά κορίτσια προφυλάσσονται με το χάπι. Όταν η λήψη του χαπιού είναι τακτική, τότε αποτελεί ένα πολύ ασφαλές μέσο αντισύλληψης. Για θέματα σχετικά με τη σωστή λήψη του χαπιού, πιθανές παρενέργειες και γενικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς, ευχαρίστως να σε ενημερώσουμε στο πλαίσιο μιας προσωπικής συνομιλίας.

Πολύ σημαντικό είναι να ξέρει κανείς ότι το χάπι προστατεύει μεν από την εγκυμοσύνη, σε καμία περίπτωση όμως δεν προσφέρει προστασία απέναντι σε σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως π.χ. το AIDS (HIV), η ηπατίτιδα, η βλεννόρροια, ο έρπητας, τα κονδυλώματα κ.α. Από αυτά τα νοσήματα μπορείς να προστατευτείς μόνο όταν χρησιμοποιήσεις προφυλακτικό. Σε περίπτωση που δεν γνωρίζεις ακόμη αρκετά καλά το σεξουαλικό σου σύντροφο, θα πρέπει πάντα να σκέφτεσαι πρώτα την δική σου υγεία και να χρησιμοποιείς προφυλακτικό.

Από ποια ηλικία και μετά ο γιατρός μπορεί να μου γράφει το χάπι;

Σε πολλά κορίτσια ο γιατρός χορηγεί το χάπι γιατί εκτός από την αντισυλληπτική του λειτουργία διαθέτει και άλλες ιδιότητες. Αν π.χ. δεν έχεις έναν τακτικό κύκλο ή η περίοδός σου είναι πολύ έντονη και οδυνηρή, τότε ενδέχεται ο γιατρός για το λόγο αυτό να σου γράψει ένα αντισυλληπτικό χάπι επειδή ρυθμίζει τον έμμηνο κύκλο και αντενεργεί ενάντια στις ενοχλήσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Αν θέλεις το χάπι μόνο για αντισύλληψη και δεν είσαι ακόμα 14 χρονών χρειαζόμαστε μια δήλωση συγκατάθεσης από τον ένα τουλάχιστον γονέα. Μετά το 14ο έτος δεν χρειάζεται μεν κανείς αυτή την έγκριση, αλλά ο γυναικολόγος πρέπει να είναι πεπεισμένος ότι το κορίτσι καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται, να έχει δηλαδή με τη νομική έννοια του όρου επίγνωση της κατάστασης.

Μετά το 16ο έτος ηλικίας δεν είναι απαραίτητη η δήλωση συγκατάθεσης των γονέων.

Πρέπει εγώ να πληρώσω το χάπι;

Μέχρι το 18ο έτος αναλαμβάνουν τα ταμεία υγείας το κόστος του χαπιού. Από τα 18 μέχρι τα 20 πρέπει να πληρώσεις εσύ τη συμμετοχή για τη συνταγή. Μετά τα 20 πρέπει να καλύψεις όλο το κόστος του χαπιού.

Πότε το χάπι δεν επιδρά;

Όταν το χάπι δεν λαμβάνεται τακτικά, τότε δεν μπορεί να σε προστατεύσει από εγκυμοσύνη. Εδώ έχει εξέχουσα σημασία ποιο φαρμακευτικό παρασκεύασμα αντισυλληπτικού χαπιού χρησιμοποιεί κανείς. Υπάρχουν χάπια των οποίων η λήψη μπορεί να γίνει εκ των υστέρων. Υπάρχουν όμως και χάπια των οποίων ο χρόνος λήψης πρέπει να ελέγχεται επακριβώς. Σημαντικό είναι επίσης και το πότε γίνεται η σεξουαλική επαφή. Όταν έχει κανείς σεξουαλική επαφή και ξεχάσει μετά να πάρει το χάπι, υπάρχει η δυνατότητα μέχρι και 72 ώρες μετά να χρησιμοποιήσει το επονομαζόμενο «χάπι της επόμενης μέρας».

Η προστασία της αντισύλληψης υφίσταται μόνο όταν οι δραστικές ουσίες του χαπιού αφομοιωθούν από τον οργανισμό. Σε περιπτώσεις αδιαθεσίας ή διάρροιας η ταυτόχρονης λήψης άλλων φαρμάκων, ενδέχεται η αποτελεσματικότητα του χαπιού να είναι είναι περιορισμένη. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνιστάται επιπρόσθετη αντισύλληψη με προφυλακτικό. Γενικά βρισκόμαστε πάντα στη διάθεση σου σε περίπτωση που νιώθεις ανασφαλής σχετικά με τη λήψη του χαπιού. Και χωρίς ραντεβού μπορείς κάθε ώρα να περάσεις από το ιατρείο μας ή να μας τηλεφωνήσεις.

Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με το θέμα της αντισύλληψης βρίσκεις στην ιστοσελίδα μας στη στήλη «Φάσμα υπηρεσιών/ αντισύλληψη». Πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους βρίσκεις επίσης στην πληροφοριοθήκη μας.

Σύνδεσμοι